Triggerwarning: eetstoornis, suïcidaliteit, zelfbeschadiging

Julia (25): “Ervaringsdeskundigen begrepen me op een dieper niveau”

“Mijn eetstoornis had geen typisch verloop”, vertelt Julia. Ze is elf als haar eeneiige tweelingzus op hoog niveau gaat synchroonzwemmen. “Mijn zus was veel weg. Ik miste haar en ging me met haar vergelijken. Zij sportte veel meer dan ik.” Wat begint met geen limonade meer drinken na school, slaat uiteindelijk door in orthorexia. “Dat is een eetstoornis waarbij je extreem gezond wil leven. Het duurde lang voordat ik kon toegeven dat ik ziek was.”

Julia is vijftien als haar ouders aan de bel trekken. De eetstoornis sluimert dan al een paar jaar op de achtergrond. Ze krijgt therapie, maar dit slaat niet aan. “Over het algemeen richten veel behandelingen zich vooral op het eten, het onderliggende krijgt nauwelijks aandacht. En de aandacht die er naartoe ging, was cognitief. Zo’n standaard cognitief gericht protocol volgen, was bij mij niet genoeg.” Een soortgelijk probleem ziet ze ook bij lotgenoten. “Mensen met eetstoornissen zijn over het algemeen supergevoelig, maar in de behandeling is er nauwelijks aandacht voor gevoel.”

Begeleid wonen

Na een terugval en een hoop negatieve ervaringen in een eetstoorniskliniek, gaat Julia in behandeling bij een zorginstantie die werkt met ervaringsdeskundigen. “Het fijne vond ik dat het contact met de hulpverlener echt van mens tot mens was. Tijdens de intake vertelden de psychologen ook over hun ervaringen. Zij begrepen de eetstoornis echt op een dieper niveau, omdat ze het zelf ook hebben meegemaakt.”

Toch blijkt ook deze behandeling niet voldoende om Julia stappen te laten zetten. “Uiteindelijk ben ik begeleid gaan wonen op een plek waar ze ook met ervaringsdeskundigen werken.” De focus lag hier niet alleen maar op hoe de jongeren beter met hun eetstoornisproblematiek om kunnen gaan, maar ook op hoe ze weer volledig het leven in kunnen stappen. “De coaches gingen mee uit eten of naar de club en keken mee hoe ik meer rust kon nemen. En ik mocht ondanks mijn ondergewicht blijven dansen, omdat ze zagen dat ik daar zo van opleefde. Voorheen werd sporten meteen van me afgenomen als het minder ging, terwijl dansen voor mij ook een emotional release was.”

Ervaringsdeskundige hulpverlening

Maar hoe beter het herstel van Julia’s eetstoornis gaat, hoe neerslachtiger ze zich voelt. “Ik dacht: ook al kom ik van mijn eetstoornis af, dan vind ik het leven nog niet leuk. Waarom heeft het dan nog zin? Ik twijfelde dagelijks over de dood en beschadigde mezelf. De onrust in mijn lichaam was zo groot dat ik soms helemaal overstuur naar mijn coaches kwam, ik had geen idee hoe ik met al mijn emoties om kon gaan."

Julia belooft zichzelf dat ze haar tijd bij het begeleid wonen sowieso gaat afmaken. Ze wil alles op alles zetten om beter te worden voor ze iets met haar suïcidale gedachten mag doen. “Mijn woonplek voelde heel veilig, ik wilde daar echt niet weg. Achteraf denk ik dat het nodig was om door die depressie heen te gaan. Ik had tien jaar nauwelijks iets gevoeld door de eetstoornis en geloof echt dat die weggestopte gevoelens zich in je lichaam opslaan. Om weer verder te kunnen, moest ik dat aankijken.”

Julia durft sinds kort te zeggen dat ze volledig hersteld is van haar eetstoornis. “Het blijft een kwetsbaarheid, maar ik heb de afgelopen twee jaar gemerkt dat een terugval mij niet zal overkomen. Nu zijn eetstoornisgedachten een signaal dat ik moet kijken wat ik in mijn leven anders moet doen in plaats van dat ik er naar hoef te luisteren.” Ze heeft het idee dat sommige gedachten nog moeten slijten, maar ze luistert er niet meer naar. “Het hielp enorm dat ik ervaringsdeskundigen heb gesproken die ook meer dan tien jaar een eetstoornis hebben gehad, en daar weer uit zijn gekomen. Ik twijfelde namelijk of dat nog wel kon.”

Hoofdzaken

“Tijdens mijn master ben ik in contact gekomen met Hoofdzaken. Ik heb toen een aantal ervaringsdeskundigen gesproken, waarna ik me besefte: dit wil ik ook.” Julia heeft inmiddels gastlessen gegeven over autonomie, suïcidaliteit en zelfbeschadiging. Ze heeft een studie (jeugd)recht en pedagogiek gedaan, en gaat nu aan de slag als basis orthopedagoog. “Ik zou die twee vakgebieden eventueel willen combineren door mee te denken met beleid. Het is in ieder geval mijn passie om te zorgen dat er veel meer ruimte voor het gevoel, de omgeving, en de krachten van jongeren komt.”

Het warme bad van de ervaringsdeskundige coaches zorgde ervoor dat ze weer terug “het leven in” kon komen, zegt Julia: “Hoe meer ik heelde, leerde om met mijn emoties om te gaan en leerde om ruimte in te nemen, hoe meer ik van het leven genoot. Het lijkt me fantastisch om andere jongeren hier ook mee te helpen.”

Tekst door: Lena Claessen